Oberek (niestylizowany)

Oberek
Oberek księżacki
Oberek Radomskie
Oberek z Nieznamierowic Radomskie
Oberek w prawo z Gnojnicy
Oberek spod Pułtuska Kurpie Białe
Oberek spod Rzeszowa, Rzeszowskie
Oberek, Opoczyńskie
Ober z Nieznamierowic Radomskie
Oberek spod Pułtuska Kurpie Białe
Oberek spod Ożarowa Sandomierskie
Oberek z Gnojnicy, Rzeszowskie
Oberek spod Rawicza, Wielkopolska
Oberek spod Zwolenia, Radomskie
Oberek z Wojciechowa, Lubelskie
Oberek siarczysty, Lubelskie
Oberek z Głuchowa, Łowickie
Oberek, Lubelskie
Oberek, Rzeszowskie

Description

Regional names:
obertas, owijok, wyrwany, zawijacz, drobny, drygant, okrąglak

The dance is known under many names almost in the entire Poland and remains one of the most popular traditional dances in this country. It is danced by large groups of dancers, in very small steps to the mazurka rhythm. Pairs whirl evenly and flatly in place or around a circle, to four sides. At the end of the 19th century the oberek was ranked as a Polish national dance.

It is a dance performed to the mazurka rhythm, and owes its name to the characteristic turning made in pairs, called “obertanie” or “obwyrtanie”. It was known under different names in different regions: obertas, owijok, wyrwany, zawijacz, drobny, drygant or okrąglak, but everywhere had a fast tempo and the characteristic oberek step (three small, equal steps shuffled flat in one time). The names “obertas”, “wyrwaniec” or “obertasy” appear in texts from the 17th century, but it is hard to say if they really refer to the dance we know as the oberek today. The dance most probably comes from Kujawy or Masovia. The character of the dance depends on the music, and songs have very rarely accompanied the dance. The oberek is a lively whirling dance, performed by large numbers of people in pairs. The male partner plays the leading role, performing different ornate figures and steps such as: turnovers, stamps, different kinds of knee bends and jumps with a click of the heels in mid-air. The woman dances more modestly, sometimes answering with her stamps to the stamping of the man. However, her support is necessary for the man to perform the fast whirling and many ornaments. Similarly as the instrumentalists, the dancers would often improvise and show off. Hand gestures accompanied footsteps, and turns or knee bends were frequently emphasised with whistling. The music of the dance is lively and incisive. Oberek dancing usually took a long time, and musicians played improvised melodies one after the other non-stop. Often it took the form of endurance competitions between the dancers and the musicians.

Bibliography

Bagarówna, Wilhelmina. Studium o oberku (obertasie) na podstawie zbiorów O. Kolberga. Lwów [s.n.] 1932.
Czerniawski, Karol. O tańcach narodowych z poglądem historycznym i estetycznym na tańce różnych narodów a w szczególności na tańce polskie. Warszawa: Drukarnia K. Kowalewski, 1860.
Dąbrowska, Grażyna W. W kręgu polskich tańców ludowych. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1979.
Dąbrowska, Grażyna W. Taniec Okrągły. Nowy Sącz: Medeoart/Lucyna Witkowska, 2011.
Dekowski, Jan P.; Hauke, Zbigniew. Folklor regionu opoczyńskiego. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1974.
Kwaśnicowa, Zofia. Zbiór pląsów. T. 1–2. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1937–1938.
Waxman, Józef. Tańce narodowe. Poznań: [s.n.] 1946.

Music

Oberek

The Band from Jastrzębia: Władysław Kuropatwa b. 1924, violin I; Leopold Michalik b. 1921, violin II; Jan Baran (1900-1985), violin II; Władysław Stanuch b. 1909, trumpet; Antoni Hołda b. 1938, clarinet; Karol Baran (1906-1983), bass.
Recorded in 1976 in Kraków.
Muzyka Źródeł, CD 8: Krakowskie, Tarnowskie
Oberek

Zdzisław Marczuk b. 1943 Zakalinki, violin.
Recorded in 1988 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 9: Suwalskie, Podlasie
A wedding oberek

The Band from Sępochów: Stanisław Kąkolewski b. 1939, pedal accordion; Jan Kąkolewski b. 1942, violin.
Recorded in 1988 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 9: Suwalskie, Podlasie
Oberek Łazuka

The Józef Góra Band from Krzemień: Józef Góra b. 1929, violin; Wojciech Gzik b. 1920, single-headed frame drum.
Recorded in 1988 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 3: Lubelskie
Oberek powiślak

The Band from Mciejowice: Władysław Zarzycki b. 1926 Domaszewo, violin; Stanisław Pawelec b. 1920 Kobylińce, three-row accordion; Antoni Cichecki b. 1934 Oblin, drum.
Recorded in 1992 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 21: Mazowsze part. 2
Oberek

Muzyka Źródeł, CD 20: Kujawy
Oberek

The Stanisław Klejnas Band from Raducz: Stanisław Klejnas (1905-1988) Raducz, violin; Irena Janicka b. 1957, bass; Wiesław Pęzik b. 1957, drum.
Recorded in 1975 in Warsaw.
Muzyka Źródeł, CD 1: Mazowsze part. I
Oberek

The Konstanty Kędziora Band from Polesie: Konstanty Kędziora (1917-1982) Polesie, accordion; Stanisław Wiercioch b. 1935 Bełchów, violin; Stanisław Domański b. 1926 Polesie, drum.
Recorded in 1980 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 1: Mazowsze part. I
Oberek od Szczawina

The Band fron Szczawino: Władysław Falkowski (1921-1985) Szczawino, accordion; Jan Żabka b. 1923 Czermno, drum.
Recorded in 1979 in Czermno.
Muzyka Źródeł, CD 1: Mazowsze part. I
Oberek z pokrzykiwaniem

Muzyka Źródeł, CD 6: Kurpie, Puszcza Zielona
Oberek świętokrzyski

The Wyczyński Band from Lubcza: Feliks Wyczyński b. 1921, I violin; Edward Kruk b. 1931, II violin; Stanisław Roter b. 1929, clarinet; Stanisław Klamka b. 1915, accordion; Józef Byszewski b. 1919, double-bass.
Recorded in 1970 in Warsaw.
Muzyka Źródeł, CD 4: Małopolska północna
Oberek - Chłop Bilman

The Band from Rudki: Zygmunt Zagórski b. 1930 Baszowice, fiddle; Włodzimierz Kępiński b. 1944 Rudki, clarinet B; Władysław Bąk ur. 1947 Bartoszyny, piano accordion; Józef Kwiecień b. 1942 Nieczulica, piano accordion; Stanisław Lewiński b.1939 Baszowice, drum; Stanisław Ćwik double-bass.
Recorded in 1980 in Płock.
Muzyka Źródeł, CD 4: Małopolska północna
Wiązanka oberków ciągłych

The Band of Jan Jawor from Piołunka: Jan Jawor fiddle; Józef Baran clarinet; Władysław Piskorz trumpet; Jerzy Całka accordion; Józef Królik double-bass.
Recorded in 1974 in Warsaw.
Muzyka Źródeł, CD 4: Małopolska północna
Oberek

The Band from Opoczno: Stanisław Borowiecki b. 1934, ‘Polish’ accordion; Stanisław Kaleta b. 1913, violin; Mieczysław Piekarski b. 1941, frame drum.
Recorded in 1976 in Opoczno.
Muzyka Źródeł, CD 4: Małopolska północna
Bogusz' Oberek

The Band of Piotr Gaca from Rdzów: Piotr Gaca b. 1927, violin; Józef Papis b. 1931 Przystałowice Duże, frame drum.
Recorded in 1995 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 4: Małopolska północna
Oberek

Wiesław Nadobny b. 1910 in Głogowa, violin.
Recorded in 1986 in Kazimierz.
Muzyka Źródeł, CD 5: Wielkopolska
Oberek

Szczepan Sadowski b. 1906, bagpipe; Feliks Chudy b. 1918, violin.
Recorded in 1975 in Poznań.
Muzyka Źródeł, CD 5: Wielkopolska