tańce dawne    /    XVII-XVIII wiek

passacaille

tańce dawne

Taniec teatralny, pochodzący z Hiszpanii, występujący we Francji w operach Jeana Baptiste Lully'ego w XVII w., oraz u innych kompozytorów w 1. poł. XVIII w. Równie duża forma taneczna i retoryczna jak chaconne, ale o kompozycji wariacyjnej, wolniejszym tempie. W charakterze raczej poważna i sentymentalna. Jako choreografia teatralna stała się tańcem popisowym solo lub w duecie.

> Więcej
 

Nazwa passacaille oznaczała po hiszpańsku piosenkę uliczną i na początku pojawiła się w muzyce europejskiej jako forma preludium lub ritornello. W 1640 r. w hiszpańskich zapisach muzycznych oznaczona była jako taniec i taka jej wersja pojawiła się na dworze francuskim. Pod koniec XVII w. i na początku XVIII w. passacaille wraz z chaconne i sarabandą należała do tańców najczęściej prezentowanych na scenach francuskich. W 2. poł. XVIII w. zanikła, wyparta przez nowsze tańce. Jako taniec teatralny wymaga od tancerzy niezwykle wysokiego poziomu technicznego i wyrazistej ekspresji, szczególnie w gestach rąk. W trójdzielnym metrum wykonywana jest w dość szybkim, żywym tempie, co potwierdza jej podstawowy krok – pas de passacaille, będący kombinacją skoków jetté w obrocie i zwrotów ciała – fouetté. Zachowane choreografie w większości przeznaczone są dla tancerek, tańczących solo (np. Passacaille d’Armide, Passacaille d’opéra Scilla), a zapis kroków potwierdza niezwykłą trudność, wręcz wirtuozerię, której wymagało jej wykonanie. Są to między innymi kroki: potrójne cabriole, potrójne pas chassé, entrechat, sissonne, contretemps i piruety. Największe tancerki tamtych czasów portretowały się w trakcie wykonywania popisowej passacaille.

 

Bibliografia:

Conté Pierre, Danses anciennes de cour et de théâtre en France, Paris, 1974.

Drabecka Maria, Choreografia baletów warszawskich za Sasów, Kraków, 1988.

Larousse-Bordas, Dictionnaire de la danse, Paris, 1999.