tańce tradycyjne    /    tańce niestylizowane    /    tańce solowe

dzek

tańce niestylizowanemapa
Nazwy poboczne lub regionalne:
ciardaś śpiski, madziar

Wykonywany jest wyłącznie przez mężczyzn. Według kaszubskiej tradycji taniec ten imitował walkę piratów i rybackie zajęcia. Dzek to bardzo skoczny i dynamiczny taniec, który był popisem sprawności fizycznej kaszubskich rybaków. Charakterystyczne dla tego tańca są wysokie skoki z krzyżowaniem nóg, tupanie o podłogę i uderzenia rąk o łydkę lub kolano. Skokom towarzyszą gesty prawą i lewą ręką „smagania batem”, „cięcia szablą” lub imitowania ciągnięcia lin okrętowych.
> Więcej


Na terenach nadmorskich (przybrzeżnych) nazwę dzek (dzëk) można łączyć z pojęciem dzik, lub czegoś dzikiego, wykonywanego z żywiołem. Taki pierwotnie mógł być taniec wykonywany przez obcych marynarzy, którzy zawitali przed wiekami na dzisiejsze Kaszuby. Dzek wymagał nie lada sprawności i skoczności, także koordynacji ruchów w przypadku wielu tancerzy tańczących jednocześnie. Charakterystyczne dla tego szybkiego tańca (metrum 2/4) są wysokie skoki z jednoczesnym krzyżowaniem nóg w podskoku, akcentowaniem (tupaniem) o podłogę i uderzeniem rąk o łydkę lub kolano. Podskokom towarzyszą gesty prawą i lewą ręką „smagania batem", „cięcia szablą" lub imitowania ciągnięcia lin okrętowych. Tancerze często ustawiają się w figurę zwaną korsarską – w dwa rzędy ustawione w kształcie litery V, lub ustawiają się jak do walki – w rzędach na przeciwko siebie i tańczą imitując potyczki korsarzy to „smaganiem”, to „cięciem szablą”. Na koniec tancerze podbiegają do swoich partnerek i dwoma mocnymi tupnięciami o podłogę zapraszają je do dalszego, już wspólnego tańca (najczęściej polki).

 

Lorentz, Friedrich; Fischer, Adam; Lehr-Spławiński, Tadeusz. Kaszubi. Kultura ludowa i język. Toruń: Instytut Bałtycki, 1934.

Madejski, Zbigniew; Szefka, Paweł. Kaszubskie pieśni i tańce ludowe. Wejherowo: Drukarnia Przemysłowa, 1936.

Szefka, Paweł. Tańce kaszubskie. Zeszyt 1. Gdańsk: Wojewódzki Dom Twórczości Ludowej, 1957.