tańce tradycyjne    /    tańce niestylizowane    /    tańce w korowodach

przepiórka

tańce niestylizowanemapa

Nazwy poboczne lub regionalne: 
przepióreczka

To korowodowy taniec-zabawa, znany powszechnie w wielu wariantach w całej Polsce. Wykonywana po kole lub w rzędach, była dawniej ściśle związana z obrzędem weselnym, w którym małżonek gonił uciekającą pannę młodą. Zabawa wykonywana była wszędzie do tej samej pieśni Uciekła mi przepióreczka w proso …

> Więcej

Ten taniec-zabawa znany był w wielu wariantach niemal w całym kraju. Kiedyś był ważną częścią obrzędu weselnego, w którym przepiórka symbolizowała uciekającą (przed oczepinami) pannę młodą. Rolą pana młodego było pochwycić młodą i „doprowadzić” ją na miejsce oczepin. Był więc taniec częścią obrzędu przejścia młodej ze stanu panieńskiego w małżeński, a pochwycenie „przepióreczki” przez młodego jedną z symbolicznych form usankcjonowania związku małżeńskiego. Obrzędowy sens tańca dawno został zapomniany, a sam taniec przybrał formę rozbudowanej zabawy tanecznej, wykonywanej podczas wesela lub karnawałowych zabaw na wsi. Tańczą go panny i kawalerowie, ustawieni na przeciw siebie w dwóch rzędach. Nazwa tańca pochodzi od słów przyśpiewki Uciekła mi przepióreczka w proso, a ja za nią nieborak boso, którą wykonują wszyscy uczestnicy zabawy. W jednym z wariantów z Radomszczyzny pary tańczących ustawiają się jedna za drugą, tworząc szeregi męski i żeński. Chłopak i dziewczyna z pierwszej pary podają sobie dłonie i unosząc je w formie bramki przebiegają wzdłuż szeregów – najpierw męskiego, potem żeńskiego. Przechodząc nad rzędem męskim panna biegnie w środku, między dwoma szeregami, a nad żeńskim – na zewnątrz. Gdy przebiegną oba szeregi, panna „ucieka” kawalerowi naokoło lub chowa się za szeregami, a jego rolą jest ją pochwycić. Gdy pochwyci „przepiórkę”, obydwoje ustawiają się na końcu szeregów, a do zabawy przystępuje kolejna para z przodu. Podczas przebiegania tancerze poruszają się gładko, krokiem mazurka. W zależności od regionu, po przejściu wszystkich par tańczący chwytają się za ręce, a następnie wirują po kole, np. w Radomskim w rytmie mazurka, w Małopolsce i na Wielkopolsce pary tańczą walca, zaś wśród Lachów polkę.

Dąbrowska, Grażyna W. Taniec ludowy na Mazowszu. Kraków: PWM, 1980.
Moszyński, Kazimierz. Taniec (w:) Kultura Ludowa Słowian, cz. 2, s. 300–395. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968.
Nartowska, Lidia. Tańce z okolic Rzeszowa. Warszawa: CPARA, 1967.
Piasecki, Eugeniusz. Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży, ze źródeł dziejowych i ludoznawczych przeważnie rodzinnych i z tradycji ustnej. Lwów: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, 1916.