tańce tradycyjne    /    tańce niestylizowane    /    tańce w parach

polka

tańce niestylizowanenauka tańcamapa
Jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych tańców w Polsce, obecnym na wsi i w mieście. Była znana niemal we wszystkich regionach kraju, choć największą popularność i mnogość odmian polki spotykamy w Małopolsce i na Podkarpaciu. Polka to taniec szybki, tańczony w parach, wirowo w cztery strony po koła.
> Więcej

Oskar Kolberg przypisywał jej czeskie pochodzenie, wskazując na słowo půlka (połówka, półobrót) jako pierwowzór nazwy tańca. Badacze zajmujący się tańcem nie są jednak w tym zgodni. Jedni twierdzą, że moda na polkę miała nastąpić po 1830 roku, jako wyraz sympatii Europy dla powstania listopadowego. Inni, że zrodziła się na początku XIX wieku w Czechach jako modny taniec mieszczański, skąd szybko rozprzestrzeniła się po całych Austro-Węgrzech i Europie. Polka to taniec szybki, w metrum 2/4, tańczony w parach, z wirowaniem w cztery strony po linii koła. W podstawowym kroku polki, na zmianę, jedna noga „ściga” drugą, z dostawianiem i przejmowaniem ciężaru przez nogę dostawianą. Krok może być wykonany gładko, na całych stopach, albo drygliwie, jakby kolana lekko się trzęsły. Bywa też wykonany w galopie, czasem z dodatkowym krokiem dla zachowania rytmu tańca lub z przyklękiem „kulejącym” na jedną lub na obie nogi. Od sposobu wykonania podstawowego kroku, a także od lokalnych tradycji muzycznych i tanecznych, zależy przebieg tańca i jego odmiany. Polki były znane, i nadal są tańczone, na dobrą sprawę w całej Polsce. Jednak z największą liczbą polek mamy do czynienia w Małopolsce, w Karpatach i na Podkarpaciu. Najbardziej znane tam polki to: polka bez nogę (z obrotem na dostawianej nodze), tramelka – polka trzęsiona (z elastycznym uginaniem kolan), gładka polka (kroki gładkie, suwane), cięta polka (bardzo szybkie kroki), polka chodzona (z krokami chodu), polka galopka (kroki z przebiegiem), hura polka (kroki skoczne i zamaszyste), polka szurok (z suwaniem stóp) i polka-sztajer (z krokiem sztajerka). Wiele polek ma też nazwy pochodzące od regionu (np. polka warmińska), miejscowości (np. polka żywiecka), pierwszych słów przyśpiewki (np. polka majdanek) czy wplatanych w taniec gestów prześmiewczych (np. żydowska polka). Tańczono polki oddzielnie, często w sekwencji różnych polek, także wplatano je między inne tańce.

Dąbrowska, Grażyna W. Taniec ludowy na Mazowszu. Kraków: PWM, 1980.
Dąbrowska, Grażyna W. red. Taniec w polskiej tradycji. Leksykon. Warszawa: MUZA, 2005/2006.
Drabecka, Maria; Krzyżaniak, Barbara; Lisakowski, Jarosław. Folklor Warmii i Mazur. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1978.
Haszczak, Alicja. Folklor taneczny Ziemi Rzeszowskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1989.
Leszczyński, Stanisław. Tańce lubelskie. Lublin: Polonijne Centrum Kulturalno-Oświatowe UMCS, 1980.
Marcinkowa, Janina; Sobczyńska, Krystyna. Tańce Beskidu i Pogórza Cieszyńskiego. Warszawa: Centrum Animacji Kultury, 1996.
Michalikowa Lidia; Chrząstkowska, Zofia, Chrząstkowski, Stanisław. Folklor Lachów Sądeckich. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1974.
Romowicz, Maria; Tomasik, Jacek. Tańce mieszczan żywieckich. Warszawa: CPARA, 1967.